david lynch in yönetmenliğini yaptığı 1980 yapımı ilgi çekici bir drama film.
ayrıca anthony hopkins in kendine hayran bırakan performansı ile izlenmesini tavsiye edebileceğim film.
vücudu hastalık sonucu aşırı derecede deforme olmuş, hilkat garibesi olarak insanlara sergilenen david lynch adındaki genç bir adamın*, doktor frederick treves* tarafından tekrar topluma kazandırılmaya çalışılmasını anlatan film. izlerken boğazınız düğümlenir, göz pınarlarınız boşalır fakat çıkışta normal bir insan olmanın verdiği mutlulukla gülümsersiniz.*
sürekli fiziksel görünüşlerinden memnun olmayan, gözünün renginden, burnunun kemerinden, dudağının inceliğinden şikayet eden insanlarla dolu bir dünyada yaşıyorken, dikkatle ve yüreğinizi vererek izlemeniz gereken filmdir. david lynch in en anlaşılır hatta en "gerçek" filmidir. diğer lynch filmleri gibi kafa karıştırmaz, bulmaca çözdürmez insana. mesajı gayet net ve ortadadır.
john merrick (elephant man) in istasyonda insanlar tarafından kovalanırken, sıkışıp kaldığı köşede " i am not an animal. i am a human being. i am a man" diye bağırması, filmin kanımca en can alıcı repliğidir.
her geçen gün insanlığımızdan utandığımız bir yaşamda, izlenince ciğerleri parçalayan bu filmi şiddetle tavsiye ederim.
1862-1890 yılları arasında ingiltere'de yaşamış, yeryüzünün gördüğü en deforme vücut olarak tanımlanabilecek, proteus sendromu ve neurofibromatosis hastası joseph carey merrick'in (filmdeki john merrick adı, aslına uygun değildir) doktorunun (sir frederick treves) anılarından yola çıkarak çekilmiş david lynch filmi. merrick'in iskeleti, ölümünden sonra bir süre muhafaza edilmiş, londra kraliyet hastanesi'nde sergilenmiştir.
david lynch'in ses efektleri kullanımındaki ustalığı, merrick'in vapurdan indiği iskelede çevrenin meraklı bakışlarından ve çocukların tacizlerinden rahatsız olarak koşmaya başladığı anda hareket eden ve kendisi daha hızlı koştukça daha da hızlanan bir trenin sesiyle bu eserinde de kendini gösterir.
sinema dünyasının hem en duygusal hem de anlattığı öyküye en mesafeli biyografilerinden birisidir. film john merrick'in gerçek yaşam öyküsünden uyarlanmıştır. david lynch, merrick'in hayatını eşine az rastlanır bir duyarlılıkla beyaz perdeye aktarmıştır.
"film adam", lynch'in ilk büyük hollywood projesidir. bedeni aşırı biçim bozukluklarıyla dolu olan john merrick(john hurt), doktorunun(anthony hopkins) yardımıyla bir insan olmayı, daha doğrusu kendini bir insan gibi görmeyi öğrenir. İnsanların kendisinden dehşetle kaçtıkları, ürkmedikleri yerde alay ettikleri merrick, filmin ilk yarım saatinin ardından yakın planda karşımıza maskesiz ve korkunç görüntüsüyle çıkar. lynch, bu fimle, sanayi çağında kendine özgü bir yabancılaşma mitosu yaratmıştır. sanayi çağı makinelere hayrandır, organik olan teknolojik alanın kusursuzluğu karşısında, hastalıklı olmakla aynı anlama geldiği için, film bu anlamda önemli bir yorum taşımaktadır.
"filmin dünyası, geçen yüzyılın 80'li yıllarının londra'sıdır. birbirleriyle kaynaşması ve bağdaştırılması mümkün olmayan karışım elementlerinin kol gezdiği victoria çağı İngitere'sidir bu. kolonyal feodalizm ile sanayi; proleter yoksulluk ile sınıfsal zenginlik; gelenek ile ilerleme; katı, ödünsüz ahlaki kurallar; püriten bir ahlak anlayışı ile öte yanda çözülmeye yüz tutmuş yapılar. böyle bir dönemin içinde bulur kendini ucube; fil adam; bir yandan değişimden duyulan korku ve endişeyi, bir yandan da ona duyulan özlemi yansıtır; insanın kendine itiraf edemeyeceği bir açlıktır bu"(peter w. jansen)
bu yüzyılın sonunda herkes toplumun dışına itilecektir; gerçekten tam doğmamış olan bu filmin kahramanı, öyle bir sanayi dünyasında insanı bekleyen kaderi önceden yaşar. sanayinin kusursuz makineleri karşısında her organik doğum; aslında kusurlu eksik bir doğumdur çünkü.'
--- alıntı ---
argo tabiri olarak büyük zamazingolu erkek anlamına geldiğide olur bunun. hani fillerin burnu vardır, büyüktür, uzundur filan fişman. betimlemeyi uzatmayalım daha fazla. mr.big filan da derler bunlar için.
Herkes tarafından anlaşılabilecek bir David Lynch filmi olması sebebiyle "Acaba bu bir David Lynch filmi midir gerçekten...?" dedirtebilir.
Mantığınız zorlanmadıkça, kaos ve paradoks sözcüklerini kendi kendinize mırıldanmadıkça, saatin kaç olduğu ve nerede olduğunuzu üstelik tüm bunların önemini sorgulatmadıkça emin olabilir misiniz?
Çoğunluk tarafından kalıplaştırılmaya çalışılan normal algısının dışındaki herşeyi çirkin,ucube diye adlandırmamız asıl ucube olanın kim olduğunu düşünmeme sebep oldu.Ön yargılarımız,çekingenliklerimiz ve yalnızca alışık olduğumuzun dışında diye aşağıladığımız şeyler..John'un da dediği gibi insanlar bilmedikleri şeylerden korkar.Ama neden bilmek,tanımak istemeyiz?Zevk,eğlence ve sohbet konusu yapmak haricinde.Dış görünüşe bu kadar takıntılı olduğumuz günlerde kim bilir kaç insanın hayatını bu şekilde zor hale getiriyoruz.Kaç kişinin farklılıklarından para kazanıp,haksızlık ediyoruz?Ve kaç kişiye aslında yardımcı olmak isterken zarar veriyoruz?John'un hayatına tutunmaya çalışması,insanlar içindeki güzellikleri görmesi,sevildiğini bilmesi ve bir amaca sahip olması,vazgeçmemesi beni çok etkiledi,"insanların" ona yaptıklarına rağmen.İstasyonda peşinden gelen insanlar tarafından köşeye sıkıştırıldığında "Ben bir insanım." diye bağırması ve insanların uzaklaşması,sanırım onlarda bir farkındalığa sebep oldu belki de yalnızca korkmuşlardır.*Katedralini tamamlayıp,sessizlik içinde huzurlu uykusuna yatması,hem içimi burkmuş hem de hafif bir gülümsememe sebep olmuştur.
sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur.
sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez.
yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.
